Диканов М.Ю., Кувалдина И.С.
Түйін
Мақалада «менеджмент» және «менеджмент жүйесі» ұғымдарының терминологиясы, қазіргі заманғы кәсіпорындар қызметінің әр түрлі авторлар позициясынан маңызды аспектілері ретінде қарастырылады, сонымен қатар қазіргі заманғы кәсіпорынды басқару жүйелерінің тиімділігін бағалаудың әдіснамалық тәсілдеріне шолу жасалады. Басқару жүйесінің тиімділігі екі көзқарас тұрғысынан қарастырылады: экономикалық және әлеуметтік тиімділік. Екі тәсіл де көрсеткіштер жүйесі түрінде ұсынылған, олардың көмегімен қазіргі заманғы кәсіпорынды басқару жүйесін санмен анықтауға болады. Мақалада сандық детерминанттарда гипотетикалық кәсіпорын мысалын қолданып басқару жүйесі тиімділігінің көрсеткіштерін есептеу ұсынылған. Есептелген көрсеткіштер негізінде басқару жүйесінің тиімділігін дәлірек бағалау үшін Лоренц-Мейзелдің теңдестірілген индикаторлық модельдері қолданылды. Сонымен қатар, кәсіпорында жұмыс істейтін басқару жүйесін толығымен сипаттау үшін менеджер жұмысының екі компонентін қамтитын «басқару торы» ұғымы қолданылды: өндірістік мәселелерді шешуге, екіншісі – адамдарға назар аудару. Кәсіпорынды басқару жүйесінің экономикалық тиімділігін арттыру үшін келесі шаралар ұсынылды: 1) әкімшілік-басқарушылық персоналдың еңбегін реттеуді жетілдіру; 2) әкімшілік-басқарушылық құрамның жұмыс уақытын пайдалануды жақсарту арқылы өндіріс пен еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру; 3) басқару персоналын ұстау шығындарын азайту. Ұсынылып отырған іс-шаралардың экономикалық тиімділігі ұсынылған шаралардың тиімділігін дәлелдейтін озық заманауи техниканы қолдану арқылы дәлелденді, бұл болжамды кезеңдегі техникалық-экономикалық көрсеткіштер кестесі түрінде көрінеді.
Түйін сөздер: менеджмент, менеджмент жүйесі, басқару жүйесінің тиімділігі, басқару модельдері, басқару торы.
Сілтеме жасау
https://doi.org/10.51176/JESP/issue_4_T2
Диканов М.Ю., Кувалдина И.С. Методологические подходы к оценке системы управления современным предприятием // Экономика: стратегия и практика. — 2020 — № 4 (15) — С. 21-38.
